Historia
A miña avoa naceu en Olveiroa, unha aldea do Concello de Dumbría. Foi á escola ata os 10 anos, cando a súa madriña lle ofreceu ir a traballar con ela de costureira, tendo que asistir ás clases pola noite.
Ían de casa en casa confeccionando calquera tipo de roupa a medida: de vestir (camisas, chaquetas, pantalóns...), de cama (sabas, fundas, mantas,...), e de mantelería. Para a costura a súa madriña utilizaba unha máquina de coser, e María facía os traballos máis manuais.
Dependendo da casa que facía os encargos podían tardar máis ou menos tempo en acabar o que lles pedían, pois o tamaño das familias e a súa riqueza variaba moito. Adoitaban visitar unha ou dúas casas por día cando traballaban na súa aldea, pero cando acudían a outro lugar podían botar unha semana hospedadas alí. Pagábanlles con aloxamento e comida, ademais de cinco ou seis pesetas por día.
Cando a miña avoa tiña 12 anos a súa familia mercou unha máquina de coser marca ALFA de pedal. Con esto evitábanse ter que coser e remendar todo a man, cousa que lles permitiu aforrar bastante tempo xa que eran moitos na casa. Ela e a súa nai eran as que máis usaban a máquina, e ía gañando práctica coa costura.
Aos 14 anos foi traballar a casa da súa tía, xa que necesitaba axuda no comercio que tiña, incluindo o taller de costura e os labores da casa. María cosía no taller, limpaba a casa, lavaba os pratos e a roupa, planchaba, coidaba dos seus curmáns, etc. Non adoitaba quedar a durmir alí, pero cando había que facer algunha tarefa complicada o cansancio podía con ela, e non tiña forzas abondas para voltar á súa casa: tiña que camiñar cinco quilómetros para chegar ao seu fogar.
Un obradoiro de bordado das máquinas ALFA impartiuse no local da súa tía no ano 1960. A muller animou á miña avoa a participar, compaxinándoo coas tarefas que se lle mandaban. O obradoiro durou arredor dun mes e medio. Durante todo ese tempo María tivo que levar e traer ao lombo a súa máquina de coser, pero despois do sacrificio conseguiu sacar o título.
Traballou durante catro anos no taller, ata os dezanove. Debido a problemas familiares volveu á súa casa, onde facía os labores do fogar e tarefas de costura, agricultura e gandaría. Despois de casarse mudáronse Á Coruña, ata que puideron construir unha vivenda en Manlle. Neste momento adicábase a coidar dos seus fillos e levar a cabo as tarefas do fogar, e vendía corenta litros de leite que procucían as súas tres vacas.
No 1985 empezou a traballar para ZARA realizando as tarefas dende a casa. Enviábanlle unha mostra da prenda a confeccionar e varios lotes coas distintas partes dela. O traballo da miña avoa era cavilar de que forma estaban unidas as teas, pois non se lle entregaba ningunha guía. Normalmente pedían ter rematadas arredor de cen pezas en dúas ou tres semanas, pero nos encargos con máis apuro debía quedar traballando ata a madrugada. Unha empresa de transportes enviaba as pezas a coser e recollía as xa feitas.
Despois de estar durante anos na casa, trasladouse a unha sastrería sen deixar de coser para a gran empresa. Comezaba a xornada ás 08:30 da mañan, volvía a casa para xantar e regresaba ás 14:30 para seguir traballando ata as 18:00. Aquí estivo ata que se xubilou aos 65 anos.
Despois de enviuvar, María mercou distinto gando e adicouse a cultivar alimentos para o seu consumo propio, e así continúa ata hoxe. Ela planta patacas, coles, zenoiras, calabazas, cebolas, allos, leituga, repolo, etc). E fai outras tarefas como ir á leña, a recoller pinas, etc. É unha afeccionada ao ganchillo: fai mantas, fundas para coxíns ou sofás ou bolsiños de lan para os seus coñecidos e familiares. Sigue sendo a costureira e confeccionista oficial da nosa familia, arranxa todo tipo de prendas a medida e fabrica diversas cousas con materiais téxtiles.